cash. Yazım Kuralları Konu Anlatımı,Yazım Kuralları Nedir, Yazım Kuralları tyt, Yazım Kuralları ayt, Yazım Kuralları ile ilgili örnek, Sizlere bu yazımızda Yazım Kuralları hakkında bilgi vereceğiz. YAZIM KURALLARI Bir dildeki sözcüklerin yazılış biçimlerini belirleyen kurallardır. Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Birleşik Sözcüklerin Yazılışı – Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler – Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler – Deyimlerin Yazılışı – İkilemelerin Yazılışı Bazı Sözcük ve Eklerin Yazılışı – Bağlaç Olan ”de” nin Yazılışı – Ek Olan ”-de” nin Yazılışı – Bağlaç Olan ”ki” nin Yazılışı – Ek Olan ”-ki” nin Yazılışı – ”ile” sözcüğünün Yazılışı – Fiil Çekimi İle İlgili Yazılışlar – Pekiştirmeli Sözlerin Yazılışı Sayıların Yazılışı Kısaltmaların Yazılışı Yazım Kurallarına Örnek Kelimeler BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER – Cümle, büyük harfle başlar; Ekim Cumhuriyet Bayramı kocaman bir ömür yaşasak da aslında yaşadığımız ömür bir günden ibarettir. – İki çizgi arasındaki ara söz ya da açıklama cümleleri büyük harfle başlamaz Küçük bir kafile -iki kadınla birkaç çocuk- yolun başında duruyordu. – Dizeler büyük harfle başlar Ne doğan güne hükmüm geçer, Ne hâlden anlayan bulunur. – Kişi adları ve soyadları büyük harfle başlar. Reşat Nuri Güntekin, Ahmet Arif, Bilge Karasu… – Kişi adlarından önce gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları, lakaplar büyük harfle başlar Topal Çavuş, Binbaşı İhsan, Ali Bey, Nezihe Hanım… – Cümle içinde, özel adın yerine kullanılan makam ve unvan sözleri büyük harfle başlar Bugün Kaymakam halkla görüşecek. – Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki,unvan bildiren sözcükler, mektuplarda ve yazışmalarda hitaplar büyük harfle başlar Sevgili Kardeşim, Değerli Öğretmenim, Sayın Başkanım… -Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar Karabaş, Sarıkız, Zeytin, Pamuk.. – Millet, boy ve oymak adları büyük harfle başlar Türk, Yunan, Tatar, Rus, Kırgız.. – Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar Türkçe, İngilizce, Kırgızca… – Devlet adları büyük harfle başlar Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan.. – Din ve mezhep adları büyük harfle başlar Müslüman, Hristiyan, İslam, Hanefi… – Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar Allah, İlah, Tanrı, İsrafil…. – Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar. Kutup Yıldızı, Merkür, Ay, Dünya… – Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildiklerinde doğu ve batı sözcüklerinin ilk harfleri büyük yazılır Son yıllarda Batı medeniyeti biliminde büyük gelişme gösterdi. – Yer adlarıkıta,bölge, il,ilçe.. vb. büyük harfle başlar Avrupa, Asya, Türkiye, Konya, Ankara, Kulu….. – Yer adlarında ilk sözcükten sonra gelen deniz, nehir, göl, dağ vb. tür bildiren ikinci sözcükler büyük harfle başlar Erciyes Dağı, Ege Denizi, Sakarya Nehri, Tuz Gölü, Ağrı Dağı… – Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan,cadde, sokak sözcükleri büyük harfle başlar Tunahan Mahallesi,Taksim Meydanı, Atatürk Bulvarı, Susam Sokağı, Uğur Mumcu Caddesi.. – Köprü, saray, köşk, kale, kule, anıt vb. yapı adlarının bütün sözcükleri büyük harfle başla Mostar Köprüsü, Çanakkale Şehitler Anıtı, Çankaya Köşkü, Ankara Kalesi.. – Özel adların yer bildirenlerinde kısalmalı söyleyiş söz konusu olduğunda yer adının ilk harfi büyük yazılır Dün Boğaz’da arkadaşlarla çay içtik. Bu akşam Hisar’da büyük bir konser var. – Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her sözcüğü büyük harfle başlar Türk Dil Kurumu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Milli Kütüphane, Çankaya Lisesi, Bakanlar Kurulu… -Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her sözcüğü büyük harfle başlar Medeni Kanun, Türk Bayrağı Tüzüğü… – Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm,kanun, tüzük, yönetmelik ve makam sözcükleri ya da sözleri, asılları kastedildiğinde büyük harfle başlar Türkiye Büyük Millet Meclisi bu yıl çalışmalarına erken başlayacak. Eylülde Meclis ilk toplantısını yapacak. – Kitap, dergi,gazete ve sanat eserlerinin tablo , heykeli beste vb.her sözcüğü büyük harfle başlar. Sözde Kızlar, Son Kuşlar, Büyük Doğu Ağaç, Millî Gazete, Halı Dokuyan Kızlar, Cumhuriyet.. -Ulusal, resmî ve dînî bayramlarda anma ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar Kurban Bayramı, 29 ekim Cumhuriyet Bayramı, Anneler Günü… -Kurultay, çalıştay, bilgi şöleni, açık oturum vb. toplantıların adlarındaki her sözcüğün ilk harfi büyük yazılır Karahanlı Türkçesi Araştırmaları Çalıştayı, Türk Dünyası Kurultayı Türk dili Şöleni… -Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar Tanzimat Dönemi, İlk Çağ, Lale Devri, Kurtuluş Savaşı, Antik Çağ.. – Özel adlardan türetilen bütün sözcükler büyük harfle başlar Türklük, Türkleşmek,Türkçe, Avrupalı, Müslümanlık… – Yer millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik sözcüklerde sadece özel adlar büyük harfle başlar İngiliz anahtarı, Van kedisi, Isparta gülü.. -Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar. 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık… YKS 13 Haziran’da yapılacakmış. BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZILIŞI Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler – Ses düşmesine uğrayan bileşik sözcükler bitişik yazılır cumartesi cuma ertesi, nasıl ne asıl, niçin ne için, kaynana kayın ana, birbiri biri biri… – Sözcüklerden her ikisi ya da ikincisi birleşme sırasında anlam değişikliğine uğradığında bitişik yazılır rüzgargülü, hanımeli, aslanağzı,delibaş .. – Bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek ve yazmak eylemlerinin ”-e,-i” zarf-fiil eklerini almış eylemlerle oluşturduğu birleşikler bitişik yazılır çözebilmek, alıvermek, uyuyakalmak, gidedurmak, süregelmek, öleyazmak… – Birinci ya da ikinci sözcüğü emir kipiyle kurulanlar bitişik yazılır albeni,çalçene, dönbaba, kapkaç, kaçgöç vb. – Sıfat- fiil eklerinden ”-en-r, -er, -,r,-ir,-mez ” ve ”-miş” ekleriyle kurulanlar bitişik yazılır alaybozan, gökdelen, akımtoplar, altıpatlar,değerbilmez, cankurtaran… – İkinci sözcüğü görülen geçmiş zaman eki ”-di” ekiyle kurulanlar bitişik yazılır albastı, dedikodu, şıpsevdi, gecekondu,külbastı… – Somut olarak yer bildirmeyen “alt, üst, üzeri” sözlerinin sona getirilmesiyle oluşan birleşik sözcükler bitişik yazılır. ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı, akşamüzeri, suçüstü… Hırsız, akşamüstü suçüstü yakalanarak gözaltına alındı. – Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. sözcüklerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz ad tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır. Akşehir, Eskişehir, Taşlıçay, Elmadağ, Batıkent, Akdeniz, Yeşilırmak… – İki veya daha çok sözcükten oluşmuş Türkçe yer adları bitişik yazılır. Çanakkale, Pınarbaşı, Kabataş… – Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. sözcüklerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz ad tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır. Akşehir, Eskişehir, Taşlıçay, Elmadağ, Batıkent, Akdeniz, Yeşilırmak… – Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır. Bayrampaşa, Davutpaşa, Mustafabey, Necatibey… – Ara yönleri belirten sözcükler bitişik yazılır. kuzeybatı, güneydoğu, güneybatı, güneydoğu. – Ev sözcüğüyle kurulan bileşik sözcükler bitişik yazılır. aşevi, bakımevi, doğumevi, gözlemevi, orduevi, huzurevi, öğretmenevi… – Hane, name, zade kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. dershane, beyanname, haramzade… – ”-zede” ile oluşturulan sözcükler bitişik yazılır afetzede, depremzede,kazazede, selzede vb. – Farsça kurala göre oluşturulan sözcükler bitişik yazılır darıdünya, ehlibeyit, gayrimenkul, gayrimeşru, Kuvayımilliye, Misakımillî.. – Arapça kurala göre oluşturulan sözcükler bitişik yazılır darülaceze,ceffelkalem, şeyhülislam,inşallah, maşallah, velhasıl… – Müzikte kullanılan makam adları birleşik yazılır acembuselik, hisarbuselik,muhayyerkürdi vb.. Kanunda bitişik geçen ya da bitişik olarak tescil ettirilmiş kuruluş adları bitişik yazılır İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu.. – Renk adlarıyla oluşturulan bitki, hayvan ve onlara ait hastalık adları bitişik yazılır akçağaç, karadut, alabalık, mavihastalık vb. Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler – Yardımcı fiillerle et-, eyle-, ol-, kıl- oluşanlarda herhangi bir ses olayı yoksa bu sözcükler ayrı yazılır arz etmek, dans etmek, var olmak, yok olmak, alt etmek vb…. – Birleşme sırasında birleşiği oluşturan sözcüklerin hiçbir ya da ikinci sözcüğü anlam değişikliğine uğramışsa bu sözcükler ayrı yazılır ada balığı, köpek balığı, ardıç kuşu, meyve sineği, deniz yılanı,dağ keçisi, çörek otu… – “-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en” sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır. bakar kör, çalar saat, döner sermaye, güler yüz, koşar adım, yazar kasa, çıkmaz sokak, görünmez kaza, tükenmez kalem, uçan daire… – “Renk” sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır. gümüş rengi, portakal rengi, ateş kırmızısı, boncuk mavisi, limon sarısı… Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden, Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak, Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak… Ahmet Haşim – Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır. açık mavi, açık yeşil, kirli sarı, koyu mavi, koyu yeşil… – Yer adlarında kullanılan “batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı, yukarı, orta, iç, yakın, uzak” kelimeleri ayrı yazılır. Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu, Kuzey Amerika, Güneydoğu Anadolu, Aşağı Ayrancı, Orta Asya, İç Anadolu, Yakın Doğu, Uzak Doğu… Türklerin ana yurdu Orta Asyadır. – Kişi adlarından oluşmuş “mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb.” yer ve kuruluş adlarında, sondaki unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır. Yunus Emre Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Fevzi Çakmak Sokağı, Koca Mustafapaşa, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Sütçü İmam Üniversitesi… – “Dış, iç, sıra” sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. çağ dışı, sıra dışı, yasa dışı, ceviz içi, hafta içi, yurt içi, aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra… – Somut yer belirten alt ve üst sözcükleriyle oluşturulan birleşikler ve terimler ayrı yazılır deri altı, su altı, böbrek üstü bezi, tepe üstü vb. – “Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift” sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. alt yazı, üst kat, ana bilim dalı, ön söz, ön yargı, art niyet, arka plan, yan etki, karşı görüş, iç savaş, dış hat, orta oyunu, sağ açık, sağ bek, peşin hüküm, bir hücreli, iki anlamlı, tek eşli… Deyimlerin Yazılışı Deyimler ayrı yazılır. Örnek Devede kulak, çantada keklik, küplere binmek, fark etmek, çam devirmek vb.. İkilemelerin Yazılışı İkilemeler ayrı yazılır. Örnek ağır ağır, hızlı hızlı, ileri geri, çat pat, eciş bücüş vb.. BAZI SÖZCÜK VE EKLERİN YAZILIŞI Bağlaç olan ”de” nin Yazılışı Bağlaç olan ”de”, ”da, de” biçiminde her zaman ayrı yazılır. Örnek Bazen en yakınımızdakileri de memnun edemez, anlardan sizi destekleyen sözler duyamazsınız. Ek Olan ”-de”nin Yazılışı Adın bulunma eki olan ”-de” geldiği sözcüklere ünlü ve ünsüz uyumlarına uygun olarak ”-da, -de, -ta, -te” biçimlerinde bitişik yazılır. Örnek Hayatınızda tümüyle siz ait bir şeyler olsun. Bağlaç Olan ”ki” nin Yazılışı Bağlaç olan ”ki ” her zaman ayrı yazılır. Örnek Sonunda bakmışlar ki bu iş olmuyor, işten vazgeçmişler. Ek Olan ”-ki”nin Yazılışı Ek olan ”-ki” her zaman bitişik yazılır. Örnek masanın üstündeki kitaplar, arabadaki eşyalar, seninki, onunki, bizimki… ”İle” Sözcüğünün Yazılışı ”ile” sözcüğü ayrı da bitişikte yazılabilir. Örnek Her şey kişinin kendini bilmesiylebilmesi ile başlar. Fiil Çekimi İle İlgili Yazılışlar – ”-a, -e, acak, -ecek, -ayım, -eyim, -alım, -elim, -an, -en vb eklerin geniş ünlüleri ”-a” ve ”-e” söyleyişe bakılmaksızın ”a” ve ”e” ile yazılır. gelmeyeceksin, başlayayım, geleyim, başlayan, gelmeyen… – Ek fiilin yazılışı Ek fiilin çekimli biçimleri idi, imiş, ise ayrı da bitişik de yazılabilir. hastaydıhasta idi, öğrenciymişöğrenci imiş, doktorsadoktor ise Pekiştirmeli Sözlerin Yazılışı Başların takı getirilerek anlamları güçlendirilmiş pekiştirmeli sözcükler bitişik yazılır. Örnek tertemiz,masmavi,yemyeşil vb… SAYILARIN YAZILIŞI Sayılar harfle de yazılabilir. Örnek on beş gün, yirmi beş bin, 23 kişi,66 soru… – Birden çok sözcükten oluşan sayılar ayrı yazılır. on beş, yirmi yedi, beş yüz altmış vb. -Para ile ilgili senet, çek vb ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır. 4565dörtbinbeşyüzaltmışbeş – Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz. %80, ‰60 vb… – Sayılardan oluşan iskanbil oyunlarının adları bitişik yazılır. ellibir, yirmibir altmışaltı vb….. -Romen rakamları;tarihî olaylarda, yüzyıllarda ,hükümdar adlarında, tarihlerde ayları göstermek için kitap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddelerin sınıflandırılmasında kullanılır. XI., 1.,… -Dört yada daha çok basamaklı syaılar, sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayırılarak yazılır ve bu bölümlere nokta konu. , vb.. – Sayılardaki kesirler virgülle ayrılır. 3,14; 0,5; 5,26 vb. -Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilirse ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır. 1’inci kat; 5. soru, 2. kişi – Üleştirme sayıları rakamla değil, yazıyla yazılır. 20’şer değil, yirmişer; 2’şer değil, ikişer vb.. – Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas alınarak yazılır. 8/4 üsekiz bölü dördü, 3/2’si üç bölü ikisi vb. ÖNEMLİ Bir Zorunluluk olmadıkça cümle rakamla başlamaz. KISALTMALARIN YAZILIŞI Bir sözcüğün, terimin ya da özel adın içerdiği harflerden biri ya da birkaçıyla kısaca anlatılmasına ve simgeleştirilmesine kısaltma denir. – Kuruluş, ülke,kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her sözcüğün ilk harfinin büyük yazılmasıyla yapılır. TDK Türk Dil Kurumu, ABD Amerika Birleşik Devletleri, KB Kutadgu Bilig, TDED Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi -Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır. cm, kg, m, g, mg vb… – Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan sözcük ya da sözcük öbeklerinin kısaltılmasında, ilk harfle birlikte sözcüğü oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan; özel ad, unvan ya da rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur. Alm., Kocatepe mah., As., Dr., sf., ed., kim. vb. YAZIM KURALLARINA ÖRNEK KELİMELER YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU hiç bir hiçbir kollektif kolektif herşey her şey heykel tıraş heykeltıraş biran bir an dinazor dinozor hergün her gün entellektüel entelektüel bilir kişi bilirkişi birarada bir arada traş tıraş yada ya da klavuz kılavuz metod metot asvalt asfalt egzos egzoz şevkat şefkat şarz şarj A. Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler Birleşik sözcükler, iki veya daha çok sözcüğün kalıplaşıp kaynaşması sonucu oluşur. Birleşik sözcükler anlamca bir bütün olup tek bir kavramı karşılar. Belirtisiz isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, birleşik fiiller, ikilemeler, kısaltma grupları ve kalıplaşmış çe­kimli fiillerden oluşan ifadeler yeni bir kavramı karşıladıklarında birleşik kelime belirtisiz ad tamlaması biçiminde Karaciğer sıfat tamlaması biçiminde Mirasyedi bir isim, bir çekimli fiil Gökdelen bir isim, bir fiilimsi Birkaç iki sıfat Kaptıkaçtı iki çekimli fiil Çıtçıt ikileme Yazabilmek iki fiil Birleşik kelimeler, yazılış bakımından bitişik yazılanlar ve ayrı yazılanlar olmak üzere ikiye ayrılır. Birleşik kelimeler aşağıdaki durumlarda bitişik yazılır. 1. Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek Kayın+ana > kaynana Kayın+ata > kaynata Kahve+altı > kahvaltı Pazar+ertesi > pazartesi Güllü+aş > güllaç Sütlü+aş > sütlaç Ne+için > niçin Ne+asıl > nasıl 2. Dilimize Arapçadan girmiş azil azl, emir emr, hüküm hükm, keşif keşf, küfür küfr, nakil nakl, zehir zehr, devir devr gibi birtakım kelimeler "etmek, edilmek, olmak, olunmak, eylemek" yardımcı fiilleriyle birleşirken asıllarına uyarak ikinci hecedeki ünlülerini düşürür. Bu birleşik fiiller bitişik yazılır. Örnek Azil+etmek > azletmek Devir+etmek > devretmek Kayıp+olmak > kaybolmak Nakil+etmek > nakletmek Sabır+etmek > sabretmek Zikir+etmek > zikretmek Uyarı Bu kelimeler ünlüyle başlayan bir yardımcı fiil veya ek almadıkları zaman "azil, defin, emir, hüküm, kayıp, keşif, meyil, nakil, sabır, seyir, zehir, zeyil, zikir" şeklinde söylenir ve yazılır. 3. Dilimize Arapçadan girmiş af afv, his hiss, ret redd, zan zann, zem zemm gibi birtakım kelimeler "etmek, edilmek, olmak, olunmak, eylemek" yardımcı fiilleriyle birleşirken sondaki sesler, asıllarına uyarak veya asıllarının etkisinde kalarak çift sese dönüşür. Bu tür birleşik fiiller bitişik yazılır. Örnek affetmek, affeylemek, affolunmak, halletmek, hissetmek, hissedilmek, reddetmek zannetmek, zemmetmekUyarı İsim kısımları tek başına kullanılmayıp sadece "etmek, olunmak" yardımcı fiilleriyle kalıplaşan birleşik kelimeler bitişik ahzetmek, bahşetmek, hamletmek 4. Vurgusu son heceye kaymış birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek açıkgöz, anaerkil, babayiğit, düztaban, paragöz, pisboğaz 5. Kelimelerden biri veya ikisi, birleşme sırasında benzetme yoluyla anlam değişmesine uğrarsa bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır aslanağzı bitki, kazayağı bitki, kuşburnu bitki, kızılkanat balık, yeşilbaş ördek, kedigözü lâmba, balıksırtı desen, kazkanadı oyun, dilberdudağı tatlı, kadınbudu köfte, tavukgöğsü tatlı, kuşyemi bitki, bülbülyuvası tatlı, beştaş oyun, Samanyolu yıldız kümesi, alinazik kebap, ayşekadın fasulye, karafatma böcek, 6. Kurallı birleşik fiilleri oluşturan yeterlilik, sürerlik, yaklaşma ve tezlik fiilleri birleşik yazılır. Örnek yapabilmek, yazadurmak, düşeyazmak, öleyazmak, açıvermek 7. "-di /-du / -dü, -tı/ -ti /-tu /-tü" ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek gecekondu, gündöndü, imambayıldı, serdengeçti 8. Her iki ögesi de "-di /-du /-dü, -tı /-ti /-tu /-tü veya -r /-ar /-er" eklerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek dedikodu, biçerdöver, konargöçer, okuryazar 9. Hayvan, bitki, organ ve çeşitli nesne adlarıyla kurulan ve içinde renklerden birinin adı veya "renk" sözü geçmeyen renk adları bitişik yazılır. Örnek fildişi, gülkurusu, kazayağı, vişneçürüğü, yavruağzıUyarı Örneklerden sonra "renk" sözü kullanılırsa bu söz ayrı devetüyü rengi, fildişi rengi 10. Renk adlarıyla kurulan ve bitki, hayvan veya hastalık türlerinden birini gösteren birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek akkavak, kızılağaç, sarıçiçek, akbalık, maviküf. 11. Somut olarak yer bildirmeyen "üst", "alt" ve "üzeri" sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek akşamüstü, akşamüzeri, ayaküstü, ayaküzeri, gerçeküstü, olağanüstü, suçüstü, yüzüstü, ayakaltı, bilinçaltı 12. İki veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları ve lâkaplar bitişik yazılır. Örnek Alper, Aydoğdu, Birol, Gülnihal, Tanpınar, 13. İki veya daha çok kelimeden oluşmuş Türkçe yer adları bitişik yazılır. Örnek Çanakkale, Gümüşhane, AcıpayamUyarı Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adlarında birinci kelime tek başına söz konusu yer adını ifade etmezse bu tür yer adları bitişik Akşehir, Eskişehir, Suşehri, Batıkent, Sarıyer, Uludağ, Kocatepe, Akdeniz, Acıgöl, Kızılırmak 14. Şahıs adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarındaki unvan grubu; unvan kelimesi sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır. Örnek Bayrampaşa, Kemalpaşa ilçesi; Necatibey Caddesi 15. Ara yönleri belirten kelimeler bitişik yazılır. Örnek güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu. 16. "baş" sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları bitişik yazılır. Örnek başbakan, başçavuş, başeser, başhekim, başkarakter, başkent, başkomutan, başöğretmen, başrol, başsavcı, başşehir 17. Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki "başı" sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları bitişik yazılır. Örnekçeribaşı, elebaşı, mehterbaşı, ustabaşı 18. "ağa, bey, efendi, hanım, nine" vb. sözcüklerle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek beyefendi, hanımefendi, hacıağa, kadınnine 19. Aşağıda yer alan kelime ve deyimler de gelenekleşmiş ve yaygınlaşmış olarak bitişik yazılır. Örnek akaryakıt, akciğer, akyuvar, alyuvar, anamal, anaokulu, anapara, anayasa, atardamar, atasözü, ayçiçeği, başıboş, bilirkişi, denizaltı, dereotu, gökyüzü, gözyaşı, halkoyu, içgüdü, ikizkenar, ilkbahar, ilkokul, ilköğrenim, ilköğretim, ipucu, kabataslak, kamuoyu, karaciğer, karekök, kartopu, kenarortay, kelaynak, külhanbeyi, önsezi, tekdüze, tereyağı, tıpkıbasım, toplardamar, yarıyıl, yerküre, yeryüzü, yılbaşı, yüzyıl, zeytinyağı 20. Belgisiz sıfat ve zamirlerin bazıları gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır. Örnek Biraz, birkaç, birçok, hiçbir, herhangi 21. "hane, name, zade, zede" kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek çayhane, dershane, eczahane, hastahane, kahvehane, postahane, yatakhane, yemekhane, beyanname, amcazade, depremzede 22. "ev" kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek aşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, orduevi, polisevi, öğretmenevi, yayıneviUyarı "Dershane, eczahane, hastahane, pastahane, postahane" gibi sözlerde hane kelimesindeki "h"nin yazılmaması doğru değildir. 23. "perver" ve "perest" kelimeleriyle Farsça kurala göre oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek misafirperver, vatanperver, ateşperest 24. Farsça kurala göre oluşturulan isim ve sıfat tamlamaları ile kalıplaşmış diğer ibareler bitişik yazılır. Örnek dârıdünya, ehlibeyt, ehvenişer, gayrimenkul, gayrimeşru, gayrimüslim, gayrisafi, hüsnühat, suiistimal 25. Arapça kurala göre oluşturulan tamlamalar ve kalıplaşmış diğer ibareler bitişik yazılır. Örnek şeyhülislâm, tahtelbahir, aleykümselâm, inşallah 26. Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır. Örnek İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu, Açıköğretim Fakültesi 27 "oto, tele, matik" ögeleriyle kurulan alıntılar da bitişik yazılır. Örnek otobiyografi, otokritik, telekız, bankamatikB. Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler 1. "etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak" yar­dımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesi yoksa ayrı yazılır. Örnek alt etmek, arz etmek, ilan etmek, terk etmek, var ol­mak 2. Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğ­ramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek dil balığı, köpek balığı, acı balık, çalı kuşu, deve kuşu, ateş böceği, hamam böceği, ipek böceği, çörek otu, yer elması, kuş üzümü, can eriği, soya fasulyesi, şeker pancarı, kuru fasulye, kuru soğan, çakmak taşı, Oltu taşı, damla taş, alt geçit, tüp geçit, dolma kalem, toplu iğne, tuz ruhu Not Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek çevre yolu, deniz yolu, hava yolu, kara yolu Not "bilim" ve "bilgi" sözleriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek dil bilimi, gök bilimi, halk bilimi; dil bilgisi, ses bil­gisi Not "yuvar" ve "küre" sözleriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek ışık yuvarı; hava küre, su küre, yarı küre, yarım küre Not Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek ba­dem yağı, maden suyu, tas kebabı, çiğ köfte, dolma biber, sivri biber, kesme şeker, kuru yemiş Not Gök cisimleri ayrı yazılır. Örnek Çoban Yıldızı, Kutup Yıldızı; gök taşı, hava taşı Not Organ veya organ yerine geçen sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek köpek dişi, safra kesesi, takma diş, karga burun, kepçe kulak Not Zamanla ilgili birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek bağ bozumu, gece yarısı, gün or­tası, hafta başı, hafta sonu 3. -r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tam­laması şeklindeki birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnek çalar saat, güler yüz, yazar kasa 4. Kişi adlarından oluşmuş "mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy" vb. yer ve kuruluş adlarında, sondaki unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır. Örnek Yunus Emre Mahallesi, Nene Hatun Caddesi 5. "Dış, iç, sıra" sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. Örnek çağ dışı, olağan dışı, yasa dışı, sıra dışı, ceviz içi, hafta içi, yurt içi, ardı sıra 6. Somut olarak yer belirten "alt ve üst" sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. Örnek toprak altı, yer altı yüzey; böbrek üstü bezi, tepe üstü en yüksek nokta 7. "Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift" sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. Örnek alt kurul, alt yazı, ana dili, ön söz, ön yargı, iç tüzük, orta kulak, orta oyunuYararlanılan KaynaklarTürk Dil Kurumu, Noktalama İşaretleri Açıklamalar bakınız"De" Bağlacı ile "-de, -da" Eklerinin Yazımı"ki" Bağlacı ve Ekinin Yazımı "Mi" Soru Ekinin Yazımı"İle"nin YazılışıMastar Eklerinin YazılışıFiil Çekimi ile İlgili YazılışlarSatır Sonuna Sığmayan Sözcüklerin YazımıKesme İşaretinin Kullanıldığı YerlerDüzeltme İşareti ile İlgili Yazım KurallarıBitişik ve Ayrı Yazılan Kelimelerin YazımıBitişik Yazılan Birleşik Kelimelerin YazımıAyrı Yazılan Birleşik Kelimelerin YazımıGün, Ay ve Tarih Adlarının YazımıGezegen ve Yıldız Adlarının YazımıDünya Güneş ve Ay Adlarının YazımıDeyimlerin YazımıSayıların YazımıEk Fiilin Yazılışı"Şey" Kelimesinin YazımıPekiştirmeli Sözlerin Yazılışıİkilemelerin YazılışıAlıntı Kelimelerin YazılışıBüyük Harflerin Kullanıldığı YerlerYazımı En Çok Karıştırılan SözcüklerYazım Kuralları Test 1Yazım Kuralları Test 2Yazım Kuralları Test 3Yazım Kuralları Test 4Yazım Kuralları Test 5Yazım Kuralları Test 6Yazım Kuralları Test 7Yazım Kuralları Test 8Yazım Kuralları Test 9Yazım Kuralları Test 10Yazım Kuralları Konu AnlatımıNoktalama İşaretleri Konu AnlatımıAna Sayfa Oluşturulma Tarihi Nisan 01, 2020 1417Yazım kuralları ya da diğer adıyla imla kuralları, bir dilin konuşma ve yazma sırasında farklı anlamlar oluşturmaması adına uyulması gereken kurallardır. Yazım kuralları yalnızca öğrenci sınavlarında değil aynı zamanda günlük yaşantıda da kişinin ifadelerini güzelleştirmeye yardımcı olmaktadır. Peki, yazım kuralları nelerdir? Sizin için yazım kurallarını detaylı bir şekilde konuşma ve yazı dilleri sosyal hayatta iç içe geçmiş bir durumdadır. Bu sebeple, yazım kurallarını doğru bir biçimde öğrenmek kendini ifade edebilmenin temel şartıdır. Yazım Kuralları Nelerdir? Yazım kuralları oldukça geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu sebeple farklı başlıklara bölünerek anlatımı kolaylaştırılmaktadır. Büyük harf kullanımı, sayıların yazımı, birleşik kelimelerin yazımı, kısaltmaların yazımı ve eklerin yazımı imla kuralları içerisinde incelenmektedir. Burada birleşik kelimelerin yazımı bitişik ve ayrı yazılan kelimeler olarak; eklerin yazımı ise bağlaç ve soru ekleri olarak alt başlıklara ayrılmaktadır. Yazım Kuralları Konu Anlatımı Büyük harfler, kullanım alanı incelendiğinde oldukça çok alana yayılmaktadır. Bu kapsamda büyük harf kullanmanın zorunlu olduğu alanlar aşağıdaki gibidir. - Cümle ve dize başları - İsim, soy isim, takma adlar - İki nokta sonrası - Saygı sözü, unvan, meslek ve rütbeler - Hitap bildiren kelimeler - Dil, lehçe, din ve mezhep adları - Mahalle, yer bildiren kelimeler, kurum ve kuruluş isimleri - Dergi ve kitap isimleri, bayramlar, önemli tarihler Sayıların cümle içerisindeki yazımları en fazla rastlanılan imla kuralları arasındadır. Bu kapsamda; sayılar cümle içerisinde metin olarak, para ve ölçü bildirdiğinde rakamla, saat bildirme durumunda ise hem yazı hem de rakamla yazılabilmektedir. Birden fazla kelime içeren sayılar ayrı yazılmaktadır ve sayı kesirleri virgül ile ayrılmaktadır. Bir sayıya ek getirildiğinde ise yalnızca kesme işareti kullanılmaktadır. Birleşik kelimelerin yazımında kelimenin bitişik ya da ayrı yazılma durumuna dikkat edilmektedir. Buna göre; ses düşmesi içeren kelimeler, birleşme sonrasında anlam değiştiren kelimeler, birden fazla öğesi çekimli fiil olan kelimeler, emir kipi alıp kalıplaşmış kelimeler, ara yön bildiren kelimeler ve “ev ve hane” sözcüğü kullanılan birleşik kelimeler bitişik yazılmaktadır. Herhangi bir ses düşmesi ve anlam değişikliğine uğramayan sözcükler, renkten önce kullanılan sıfatlar, “dış, iç ve sıra” ile oluşturulan sözcükler, iyi dilek ve uğurlama bildiren sözcükler ise ayrı olarak yazılmaktadır. Kısaltmaların yazımı, yazım kuralları arasında en net sınırlara sahip olan başlıktır. Bu kapsamda, özel isimler kısaltılırken büyük harf ile başlamakta ve nokta ile sonlandırılmaktadır. Kurum ve kuruluş kısaltmalarında tüm harfler büyük yazılmakta ve arasına nokta konulmamaktadır. Ölçü bildiren kısaltmalarda küçük harf kullanılmakta ve bunların sonuna noktalama işareti getirilmemektedir. Kısaltılmış bir sözcüğe ek getirilirken; kısaltma büyük harf ile yazılmışsa bu harflerin okunuşu dikkate alınmaktadır. Bağlaç olan “-da ve -ki” ekleri kendisinden önce gelen sözcükten mutlaka ayrı yazılmaktadır. Bunun yanı sıra soru ekleri de kendinden önceki kelimeye göre ünlü uyumuna uydurulup ayrı yazılmaktadır. Yazım Kuralları Örnekleri ve Soruları Yazım kuralları, kabaca beş başlık altında incelenebilmektedir. Oldukça geniş bir alanı kapsayan bu konuyla ilgili sayısız soru ve örneğe ulaşılabilmektedir. Bu kapsamda yazım kuralları çerçevesinde incelenen alt başlıklara ilişkin örnekler aşağıda verilmektedir. - Bu sabah Yüzbaşı Gökhan, koğuşu ziyaret etti. - Ezan sesinden etkilenen bir Hristiyan, din değiştirme kararı aldı. - Bu sene not ortalaması 3,35 olarak hesaplandı. - Türkçe ve matematikte toplamda 2’şer yanlışı var. - Nihayet kaynanası ile barışmışlar. - Bu pantolonun açık mavi rengini her yerde aradım. - Elektrik faturasını ödemek için PTT’ye gitti. - Durumu patrona da anlattım. - Bana da yemek ayırdınız mı? ek olan “de”, sözcüğe bitişik yazılır. cümleden çıkarınca cümle anlamsız bir hal alırörnek bahçede bir kedi var, tüm kıyafetlerimi evde olan dahi anlamındaki “de”, ayrı yazılır, cümleden çıkarınca cümle anlamsız bir hal sizin bahçe de bizimki kadar güzel. sizin ev de bizimki gibi 3 odalı. bağlaç olan ki ve ilgi zamiri olan ki ayırımıbağlaç eki olan ki ayrı yazılır, cümleden çıkarınca cümlenin anlamı pek şey biliyor ki konuşuyor, bilmem ki, demek ki, kaldı ki. ilgi zamiri olan ki bitişik yazılır, cümleden çıkarınca, cümle ya devrik hale gelir ya da apayrı ve kastedilmeyen bir anlam kazanırörnekevdeki hesap çarşıya uymaz, geceki yağmur ortalığı önemli ve temel yazım kuralları-tüm "şey"ler ayrı yazılır. her şey, bir şey herşey, birşey değil-birçok, birkaç, biraz, bugün, herkes bitişik gün, her bir, sağ ol ayrı yazılır. ya da aynen böyle ayrı yazılır. "ile" gibi bağlaçların sağına ya da soluna virgül gelmez; ben, 'ile' sen evdeyiz. benim'le', aşk yaşayamazsın. benim, 've' benim gibilerin kaderi...-peşi sıra gelen fiillerin, nesnelerin, efendime söyleyeyim isimlerin arasına virgül konur. yeni nesil ergen tayfası gibi sevgilinize mesaj atarmışcasına yazı yazmayın lütfen;acun medyanın yeni kralıdır. acun-medya arasına virgülaşk bir kadındır şaraptaki ateş misali hükümsüzdür. kadındır-şaraptaki arasına virgül - özel isimler konusuna değineceğim.*özel isimlere getirilen "-ler, -lar" çoğul ekinden sonra gelen ekler ayrılmaz. bkz türklerin geri kalma nedenleri*özel isme çekim ekinden önce bir yapım eki getirilmişse çekim eki ayrı yazılmaz. bkz türkçenin köklü bir dil olması*özel isimlere getirilen yapım ekleri ayrılmaz. *kurum ve kuruluş adlarından sonra getirilen çekim ekleri ayrılmaz. bkz türk dil kurumunabkz milli eğitim bakanlığına**burda istisnai bir durum vardır. bu durum kısaltmalarda geçerli değildir. tbmm'ye, tdk'ye- ayrıca-bazı kelimelerin doğru yazımıbirçok, birkaç, hiçbir şey, her biri, alaca karanlık, bilim kurgu, bir gün, bugün, pek çok, ya da, yanı sıra, aklı sıra, birdenbire, zavallı bir ygs birleşik kelimeler arasında herhangi bir ses olayı yoksa ayrı yazılır. bu kural bir kısmı için geçerli -> fark etmek->hak etmek eğer herhangi bir ses olayı varsa birleşik yazılır. -> hissetmek->kaybolmak ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri takip etmek için giriş yapmalısın. Arayıpta Bulamadıklarınıza Dair Herşey Burada DeRSLeR Dil ve Anlatım YazarMesajömeraygünBinbaşıMesaj Sayısı 100Kayıt tarihi 15/02/09Yaş 29Nerden BursaKonu Yazım kuralları / Kelimelerle ilgili kurallar Haz. 06, 2009 148 pm Kelimelerle İlgili Kurallar Dilimizde yeni bir kavramı karşılamak için yararlandığımız yollardan biri, kelime birleştirmesidir. Kelime birleştirmesi yoluyla kurulan sözlere birleşik kelime adı verilir. Bu terim için bileşik kelime denilmesi yanlıştır. İmlâmızla ilgili tereddütlerin çoğu, kelimelerin ayrı mı, bitişik mi yazılacağı bahsinden kaynaklanmaktadır. Ayrı ve bitişik yazılan kelimeler için uzunca bir açıklama yapmak yerine pratik bir kaç kural vererek ana hatlarıyla bu bölümü özetleyeceğiz • Birleşme sırasında anlam kaymasına uğrayan birleşik kelimeler, bitişik yazılır hanımeli, kaynanadili, dokuztaş oyun, deveboynu boru. • Birleşme sırasında ses olayı görülen birleşik kelimeler bitişik yazılır kayın ata > kaynata, sütlü aş > sütlaç, ne için > niçin, emir etmek > emretmek, sabır etmek > sabretmek, kayıp olmak > kaybolmak. Reddetmek, hissetmek, reddolunmak, affetmek, zannetmek, hiss > his, his-etmek >hissetmek. 1. Bitişik yazılan birleşik kelimeler Birleşik kelimelerden bitişik yazılanlara bitişik kelime diyoruz. Birleşik kelimelerden hangilerinin bitişik yazılacağı aşağıda özetlenmiştir a Kurallı birleşik fiiller bitişik yazılıralıverdi, düşeyazdı, bakakaldılar, anlayabilirseniz, , yazabilirsiniz. b Kelimelerden biri veya ikisi, birleşme sırasında benzetme yoluyla anlam değişmesine uğrarsa bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır Aslanağzı, keçisakalı, keçiboynuzu, karagöz balık, balıkgözü halka, sıçandişi dikiş, kadınbudu köfte, dilberdudağıtatlı, acemborusu bitki, kuşyemi bitki, beştaş oyun, camgüzeli bitki, yalıçapkını kuş, Samanyolu yıldız kümesi, Demirkazık yıldız, ayşekadın fasulye, hafızali üzüm, karafatma böcek. c –an /-en, -r / -ar / -er, ve –maz / -mez ekleriyle kurulmuş sıfat-fiil gruplarından kalıplaşmış birleşik kelimeler gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır ağaçkakan, çöpçatan, oyunbozan, saçkıran, gökdelen, akımtoplar, betonkarar, çoksatar, sanatsever, tekerçalar cd, uçaksavar, kuşkonmaz, varyemez, töretanımaz, değerbilmez. d -dı -di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü ekiyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır albastı, ciğerdeldi, gecekondu, günindi, kolbastı, imambayıldı, mirasyedi, zıpçıktı, toprakbastı, şıpsevdi. e Her iki ögesi de –dı -di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu/ -tü veya –r / -ar / -er eklerini almış ve kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, biçerdöver, uyurgezer, okuryazar, yanardöner, yüzergezer. f Hayvan, bitki, organ ve çeşitli nesne adlarıyla kurulan ve içinde renklerden birinin adı veya renk sözü geçmeyen renk adları bitişik yazılır baklaçiçeği, balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, vişneçürüğü. g Renk adlarıyla kurulan ve bitki, hayvan veya hastalık türlerinden birini gösteren birleşik kelimeler bitişik yazılır akağaç, akkavak, akmantar, karadut, karaçalı, alabalık, karakuş, bozayı, beyazsinek, sarıçiçek. ğ Somut olarak yer bildirmeyen üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır akşamüstü, ayaküstü, bayramüstü, ikindiüzeri, olağanüstü, sırtüstü, suçüstü, yüzüstü. Somut olarak yer bildirmeyen alt sözüyle kurulan birleşik kelimeler de bitişik yazılır ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı, şuuraltı. h İki veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları, lâkaplar ve Türkçe yer adları bitişik yazılırAlper, Birol, Gülseren; Atatürk, Adıvar, Tanpınar;Tepedelenli Ali Paşa; Çanakkale, Pınarbaşı, Beşiktaş, Yenişehir, Batıkent, Çengelköy, İncesu, Acıgöl. ı Şahıs adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarındaki unvan grubu ; unvan kelimesi sonda ise, gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır Abidinpaşa, Bayrampaşa, Necatibey Caddesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi. i Ara yönleri belirten kelimeler bitişik yazılır güneybatı, güneydoğu, kuzeydoğu,kuzeybatı jSenet, çek vb. ticarî belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır yediyüzyirmibeşmilyonaltmışsekizbinsekizyüzon lira. k Her iki ögesi de aslî anlamını koruduğu halde yaygın bir şekilde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan kelimeler de vardır • Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları başkomutan, başyazar, başfiyat, , başrol, başköşe, başparmak, başkent, başçavuş, başeser. • Başı kelimesiyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları aşçıbaşı, binbaşı, onbaşı, çarkçıbaşı, ustabaşı, yüzbaşı.. • Oğlu, oğulları, kızı sözleriyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları Caferoğlu, Topaloğlu, Osmanoğulları, çapanoğlu, dayıoğlu, eloğlu, hinoğluhin, teyzekızı. • Ağa, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelimeler ağababa, ağabey, beyefendi, efendibaba, hanımanne, hanımefendi, hacıağa. • Açıortay, ağırbaşlı, akarsu, akaryakıt, anamal, anaokulu, anapara, anayasa, atasözü, aybaşı, babaanne, basmakalıp, başörtü, birdenbire, bozkır, bugün, buzdolabı, delikanlı, erbaş, gökyüzü, ilkbahar, ilkokul, ilköğretim, ipucu, milletvekili, tıpkıbasım, topyekûn, vazgeçmek, yarıçap, yarımada, yeryüzü, yüzyıl gibi kelime ve deyimler de gelenekleşmiş ve yaygınlaşmış olarak bitişik yazılır. • Biraz, birazı, birkaç, birkaçı, birtakım, birçok, birçoğu, hiçbir, hiçbiri, herhangi kelimeleri de bitişik yazılır. l Hane kelimesiyle Farsça kurala göre oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır çayhane, dershane, eczahane, hastahane, postahane, pastahane, yemekhane. Bu sözlerde geçen hane kelimesindeki h’nin yazılmaması yanlıştır. m Perver, perest, zade ve name kelimeleriyle Farsça kurala göre oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır vatanperver, hayalperest, Resulzade, dayızade, beyanname, Oğuzname, Battalname. n Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilen kuruluş adları bitişik yazılır İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim. o Oto, tele, matik ögeleriyle kurulan alıntılar da bitişik yazılır otobiyografi, otomobil, otogar, otopark, telekart, telekız, telefon, bankamatik. ömeraygünBinbaşıMesaj Sayısı 100Kayıt tarihi 15/02/09Yaş 29Nerden BursaKonu Geri Yazım kuralları / Kelimelerle ilgili kurallar Haz. 06, 2009 148 pm 2. Ayrı yazılan birleşik kelimeler a Deyimler ayrı yazılır göze girmek, etekleri zil çalmak, ağzı kulaklarına varmak. b İkilemeler ayrı yazılır bata çıka, yavaş yavaş, güle oynaya, çoluk çocuk, ev bark, konu komşu, eş dost, kitap mitap, süklüm püklüm, soy sop. c Yardımcı fiillerle kurulan birleşik fillerde ses olayı olmuyorsa ayrı yazılır arz etmek, adam olmak, dans etmek, soracak olmak, not etmek, oyun etmek, sağır olmak, yok olmak, yardım etmek, yarış etmek. d Birleşme sırasında kelimelerden hiçbiri anlam değişikliğine uğramıyorsa bu tür birleşik kelimeler ayrı yazılır • Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar ada balığı, ardıç kuşu, tarla kuşu, bal arısı, Pekin ördeği. • Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar çörek otu, acı ot, yayla çiçeği, yumru kök, kuş üzümü, dağ armudu, Japon gülü, kuru fasulye, kuru incir, yaban gülü. • Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulanlar bakır taşı, dikili taş, Arap sabunu, el kitabı, alt geçit, toplu iğne, dolma kalem, yemek masası, yapma çiçek. yatak örtüsü. • Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler Arnavut kaldırımı, çevre yolu, deniz yolu, kara yolu, keçi yolu. • Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulanlar açık oturum, ana dili, dil birliği, baş ağrısı, çıkış yolu, iş bölümü, masa başı, sofra başı, ses uyumu, yer çekimi. • Bilim ve bilgi sözleriyle kurulanlaranlam bilimi, gök bilimi, dil bilgisi, halk bilimi, ses bilgisi. • Yuvar ve küre sözleriyle kurulanlar ışık küre, yarı küre, ağır küre, hava yuvarı, göz yuvarı, ısı yuvarı. • Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulanlar balık yağı, Urfa kebabı, dil peyniri, tas kebabı, İnegöl köftesi, havuçlu kek, çiğ köfte, maden suyu, vişne suyu, işkembe çorbası, koz helvası, kesme şeker, çiğ köfte, dolma biber, kuru yemiş, süzme yoğurt. • Gök cisimleri Çoban yıldızı, kuyruklu yıldız, gök kuşağı, gök taşı. • Organ veya organ yerine geçen sözlerden biriyle kurulanlar aç göz, sulu göz, bel kemiği, takma bacak, gaga burun, kuru kafa, karga burun. • Benzetme yoluyla insanın bir niteliğini anlatmak üzere bitki,hayvan ve nesne adlarıyla kurulan birleşik kelimeler ağır top, çetin ceviz, eksik etek, sağmal inek, deli balta, çöpsüz üzüm, eski toprak. • Zamanla ilgili birleşik kelimelerbağ bozumu, gece yarısı,gün ortası, hafta başı, hafta sonu, ay sonu, yıl sonu. e –r / -ar / -er, -maz / -mez ve –an / -en ekleriyle kurulan sıfat tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılırbakar kör, çalar saat, çıkar yol, döner kapı, döner kebap, güler yüz, yazar kasa, çıkmaz sokak, görünmez kaza, tükenmez kalem, uçan daire, uçan top. f Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılırbakır rengi, kül rengi, portakal rengi, ten rengi, gece mavisi, limon sarısı, boncuk mavisi, duman rengi,Çingene pembesi. g Yer adlarında kullanılan Batı, Doğu, Güney, Kuzey, Kuzeybatı, Kuzeydoğu, Güneydoğu, Güneybatı, Aşağı, Orta, Yukarı, Küçük, Büyük, Eski, Yeni, İç, Yakın, Uzak gibi kelimeler ayrı yazılır Orta Asya, Uzak Doğu, Güneydoğu Anadolu, İç Erenköy, Küçük Çamlıca, Büyük Menderes, Aşağı Ayrancı, Yeni Kızılelma. ğ Yer adları Yunus Emre Mahallesi, Bahçelievler Mahallesi, Sakarya ırmağı,Van Gölü, İstanbul Boğazı, Erciyes dağı, Ağrı Dağı, İzmir Körfezi, Nene Hatun Caddesi. h Şahıs adlarından oluşmuş mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb. yer ve kuruluş adlarında sondaki unvanlar hariç, şahıs adları ayrı yazılır Gazi Osmanpaşa Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Sütçü İmam Üniversitesi, Koca Mustafapaşa. ı Şehirlere sonradan verilen unvanlar ayrı yazılır Kahraman Maraş, Gazi Antep, Gazi Magosa, Şanlı Urfa. i Ev, ocak, yurt kelimeleriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır aş evi, bakım evi, radyo evi, ordu evi, öğretmen evi, yayın evi, aile ocağı, Türk Ocağı, sağlık ocağı, öğrenci yurdu, yetiştirme yurdu. j Ara, dış, öte, sıra sözlerinin sona getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır milletler arası, devletler arası, uluslar arası, yasa dışı, din dışı, fizik ötesi, mor ötesi, olağan dışı, aklı sıra, ardı sıra. k Somut olarak yer belirten üst sözüyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır arka üstü, böbrek üstü, sırt üstü, tepe üstü. l Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır alt yapı, alt yazı, ana bilim dalı, ana fikir, ana vatan, ön lisans, ön söz, art niyet, yan cümle, iç kulak, dış gezi, orta öğrenim, büyük anne, büyük şehir, peşin fikir, çok hücreli. m Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır bin dokuz yüz yirmi altı, yetmiş sekiz,kırk bir. n Kanunda bitişik yazılanlar dışında kuruluş adları ayrı yazılır Türkiye Büyük Millet Meclisi, Devlet Malzeme Ofisi, Türk Dil Kurumu, Yüksek Seçim Kurulu, Emekli Sandığı, Atatürk Orman Çiftliği. Türk devlet ve topluluklarındaki özel adlar ünlüler bakımından Türkiye Türkçesindeki söylenişine göre yazılır Azerbaycan, Bakû, Semerkant, İslâm Kerimov. Ünsüzlerin yazılışında özgünlük korunur Saparmurad Niyazov. Yazım kuralları / Kelimelerle ilgili kurallar 1 sayfadaki 1 sayfası Similar topics» Yazım kuralları / seslerle ve eklerle ilgili kurallar» Yazım kuralları ile ilgili çalışma soruları» YAZIM KURALLARI» ATATÜRK’ÜN TÜRK DİLİNİN GELİSİMİ İLE İLGİLİ YAPTIĞI ÇALISMALAR» ilgili test sorularıBu forumun müsaadesi varBu forumdaki mesajlara cevap veremezsinizArayıpta Bulamadıklarınıza Dair Herşey Burada DeRSLeR Dil ve AnlatımBuraya geçin

yazım kuralları ayrı ve bitişik yazılanlar